Erfenissen
Na overlijdenZodra iemand overlijdt, valt - zoals dat heet zijn nalatenschap open. Eén van de eerste vragen, die dan aan de orde komen is: heeft de overledene een testament gemaakt?
Gezinsleden van de overledene zullen meestal op de hoogte zijn van het al dan niet bestaan van een testament. Lang niet altijd echter zullen zij met zekerheid weten, of het hun bekende testament nog van kracht is. Zoals wij reeds gezien hebben, kan iedereen daarover inlichtingen verkrijgen bij het Centraal Testamentenregister in Den Haag. Bij deze instellingkan men tevens te weten komen welke notaris het laatste testament onder zijn berusting heeft. Aangezien voor het verkrijgen van inlichtingen uit het Centraal Testamentenregister bepaalde handelingen moeten worden verricht, kunt u zich beter wenden tot de notaris die het u bekende testament heeft gemaakt, of -als u niet weet of er een testament gemaakt is - tot uw eigen notaris. Mocht u nog nooit bij de notaris zijn geweest, dan is dat geen enkel bezwaar. U kunt voor het verkrijgen van de gewenste inlichtingen naar iedere notaris gaan. Overigens heeft niet iedereen zomaar recht op inzage in het testament van een overledene. Dat hebben alleen de direct- belang hebbenden.
Erfgenamen
De meeste nalatenschappen bestaan in ieder geval uit inboedel, een bank- en/of girorekening en contant geld. Zodra de bank kennis neemt van het overlijden,worden de rekeningen geblokkeerd. Dat is volkomen begrijpelijk: de rekeninghouder is overleden, zijn erfgenamen treden als rechtsopvolgers in zijn plaats.
Maar wie zijn die erfgenamen?Het is de taak van de notaris dit te onderzoeken en daarover een officiële verklaring af te geven.
Met deze verklaring van erfrecht kunnen de erfgenamen gezamenlijk over de bank- en/of girorekening van de overledene beschikken. Dikwijls wordt ook aan één van de erfgenamen een volmacht gegeven, waardoor deze mede namens de anderen handelend kan optreden.
Successierecht
Alvorens tot verdeling van de beschikbare gelden over te gaan, moet de vraag worden beantwoord of over het geërfde ook successierecht (= belasting over de erfenis) verschuldigd is. Het successierecht valt gewoonlijk wel mee, omdat de wet (aanzienlijke) bedragen heeft vrijgesteld.
De bedragen van alle vrijstellingen worden jaarlijks door de Minister van Financiënaangepast.
Over de vrijstellingen voor het lopende jaar en verdere informatie over het verschuldigde successierecht kunt u terecht bij uw notaris.
Volgens de Successiewet moet van iedere nalatenschap die in Nederland 'openvalt', binnen acht maandenna het overlijden aangifte worden gedaan, zodat de Staat kan vaststellen of en zo ja hoeveel successierecht volgens de wet verschuldigd is. Aangifte voor het recht van successie en het recht van schenking wordt gedaan door het invullenen inleveren van een aangifteformulier. De aangifte voor het recht van successie en het recht van schenking kan ook geschieden door invulling en inlevering vaneen aangifteformulier. Het opmaken van die aangifte is een van de taken van de notaris bij de behandeling van een nalatenschap. Tot zijn taak behoort bovendien het vaststellen van ieders rechten en het adviseren bij het verdelen van de erfenis.
Bestaat deze uit een inboedel, een bank- en/of girorekening en contant geld,dan is de verdeling eenvoudig. Maar het is raadzaam ook daarvoor naar de notaris te gaan, die men toch moet inschakelen voor het verkrijgen van een verklaring van erfrecht om over de bank- en/of girorekening te kunnen beschikken. Een notariële akte is voor een verdeling in principe niet vereist, tenzij tot de nalatenschap bijvoorbeeld een woonhuis behoort of tot de erfgenamen personen behoren die niet
bevoegd zijn zelfstandig over hun vermogen te beschikken, zoals minderjarigen en degenen die onder curatele zijn gesteld of failliet zijn verklaard. Voorde verdeling van die nalatenschappen - hoe groot of hoe klein ook - is steeds een notariële akte vereist. Deze akte is bovendien onderworpen aan de voorafgaande goedkeuring van de kantonrechter.