Hoofdpunten uit de nieuwe wet
Een aantal prijzen van de notaris zijn vrij. In de onroerend goed praktijk en de familiepraktijk van de notaris golden vaste tarieven. Die zijn vanaf 1 oktober 1999 geleidelijk vrijgelaten. Dus loont het de moeite prijzen te vergelijken tussen notarissen. Dit is het gevolg van de inwerkingtreding van de nieuwe Wet op het notarisambt waarbij de prijzen in de onroerend goed praktijk geleidelijk worden vrijgelaten en in de familiepraktijk nog slechts aan maxima worden gebonden. Dit zal naar verwachting een toenemende concurrentie op prijs en kwaliteit onder notarissen tot gevolg hebben.De wet liberaliseert tevens het vestigingsbeleid voor notarissen. Nu is het aantal notarissen nog beperkt door een bij wet geregeld standplaatsensysteem. Na 1 oktober 1999 kan een notaris worden benoemd op een door hem gekozen plaats van vestiging wanneer hij goedkeuring krijgt voor zijn ondernemingsplan.
De huidige vereniging Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie zal opgaan in een publiekrechtelijk lichaam, als bedoeld in artikel 134 van de Grondwet, met verordenende bevoegdheid. De beroepsgroep zal dus zelf verbindende regelingen kunnen treffen voor in de wet genoemde onderwerpen zoals de beroeps en gedragsregels, de beroepsopleiding, de verplichtingen van de notaris en de kandidaat-notaris gedurende de stageperiode.
Andere onderwerpen die door de nieuwe wet vernieuwing ondergaan zijn het financieel toezicht, de bescherming van cliëntengelden, de waarneming, het tuchtrecht en het toezicht. Zo komt er een onafhankelijk Bureau Financieel Toezicht dat al dan niet naar aanleiding van klachten, onderzoek kan doen naar notarissen.
Gefaseerd vrijlaten tarieven onroerend goed
Voor 1 oktober 1999 golden in de onroerend goed- en familierechtpraktijk nog vaste tarieven. De notariële tarieven in de onroerend goed praktijk worden gefaseerd vrijgelaten: gedurende drie jaar wordt de bandbreedte waarbinnen notaristarieven kunnen variëren jaarlijks verruimd. Na een evaluatie van de ontwikkelingen in het notariaat in deze periode en overleg daarover met de Tweede Kamer is het de bedoeling dat staatssecretaris Kalsbeek van Justitie de prijzen geheel vrijgeeft, tenzij de evaluatie uitwijst dat dit tot ongewenste gevolgen leidt. Dan blijven alleen nog maximumtarieven gelden in de familiepraktijk, zoals voor testamenten, huwelijks- en partnerschapvoorwaarden.
Het geleidelijk vrijlaten van tarieven in de onroerend goed praktijk geeft notariskantoren de tijd hun bedrijfsvoering af te stemmen op een meer liberale markt. Voorkomen wordt dat zich ongewenste schokeffecten voordoen die nadelig zijn voor de notariële dienstverlening en de continuïteit van het notariaat.
Maximumtarieven familiepraktijk
Ook in de familiepraktijk is in na de inwerkingtreding van de wet vrije prijsconcurrentie mogelijk. Maximumtarieven in de familiepraktijk blijven nodig om zeker te stellen dat –:: mochten de prijzen stijgen –:: met name de lagere inkomensgroepen voldoende toegang houden tot deze dienstverlening.
In 2001 bedraagt het maximum tarief voor akten in de familiepraktijk (o.a. testament, samenlevingscontract en huwelijkse voorwaarden) voor minder draag krachtige € 280,44 (exclusief BTW). Voor hogere inkomens geldt een maximum tarief op dit terrein van € 1121,74 per akte. Voor degenen die een eigen vermogen van € 226.890 of meer hebben, hebben de tarieven in de familiepraktijk geen maximum.
Voor wie geldt het maximumtarief van € 280,44?
Voor het lage tarief komen in 2001 in aanmerking degenen met een netto inkomen onder €:: 1.824,20 (voor gehuwden, samenwonenden) en €:: 1.275,13 (voor alleenstaanden).
Om voor het lage tarief in aanmerking te komen kan men zich wenden tot de President van de arrondissementsrechtbank. Daarbij moet een Verklaring omtrent het Inkomen en Vermogen worden overgelegd, die wordt afgegeven door de gemeente. De brochure over de Verklaring omtrent het Inkomen en Vermogen, inclusief het invulformulier,